TÜİK’in daha önce mahkemeye verdiği Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) ölçtüğü enflasyon oranları, şirketler için de yeni dönem hesaplamalarında kıstas kabul edilmeye başlandı. Galatasaray Spor Kulübü, akşam saatlerinde geri çekse de sponsorluk anlaşmalarındaki enflasyon artış oranı hesaplamalarında Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ve ENAG’ın açıklayacağı oranların ortalamalarının alınacağını duyurdu. Duyuruyu değerlendiren ekonomistler, TÜİK’e olan güvenin toplumun bütününde kaybolduğunu belirtirken ENAG Kurucusu Prof. Dr. Veysel Ulusoy ise ENAG verilerinin birçok alanda ve sözleşmede kullanıldığını aktardı.
32 ŞİRKET KULLANIYOR
Türkiye’de faaliyet gösteren 32 yabancı şirketin çalışan zamları için ENAG’dan 2 yıldır veri aldığını belirten Ulusoy, “Yüzde 80’i de bizim rakamlarımıza göre zam yapıyor. Hatta hayat sigortası getirilerine dair açılan 7-8 davada hâkimin isteğiyle enflasyon rakamlarımızı gönderdik ve bizi baz aldılar” dedi. Arjantin’in 2014-2017 yılları arasında Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası tarafından kabul gören enflasyon rakamlarının olmadığını hatırlatan Ulusoy, “O dönem Arjantin’in resmi enflasyon kurumu yalan oranlar açıklamıştı. Arjantin’in ENAG’ını kuran Alberto Cavallo da çok daha yüksek rakamlar hesaplıyordu. Ve uluslararası davalar açılmıştı resmi istatistik ofisine. Bizde de benzer bir duruma doğru gidiyoruz” diye konuştu.
YUNANİSTAN HATIRLATMASI
Prof. Dr. Fatih Özatay ise “ENAG’ın yanı sıra İTO enflasyonunda da TÜİK ile bariz bir ayrışma görüyorsunuz. Bu durumda TÜİK’e karşı bir soru işareti doğuyor” dedi. Özatay şunları söyledi: “Ekonomi yönetiminin de açıklanan verilere güven duyulması için bir çalışma grubu kurup bu konuya eğilmesi gerekiyor. Örneğin Yunanistan’ın büyük krize girmeden önce açıkladığı bütçe ve kamu borcu rakamlarının makyajlı olduğunu yeni gelen hükümet açıklamıştı. Bu büyük krizi tetikleyen unsurlardan birisi olmuştu. Bu konulara dikkat edilmeli. Verilere duyulan şüpheler kredibiliteyi azaltıyor ve itibar eksikliği yaratıyor.”
Resmi verilere karşı güvenin azalmasının ekonomik kaos yaratacağını söyleyen TÜİK eski Başkanı Birol Aydemir ise şöyle konuştu: “TÜİK şeffaflıktan vazgeçti, enflasyonu nasıl düşürürüm diye düşünüyor. Şirketler de buna karşı kendi önlemlerini alıyorlar. Olan yurttaşa oluyor.”
E-TÜFE’DE YILLIK ARTIŞ YÜZDE 108.5
TÜİK bayram tatili nedeniyle Haziran 2023 enflasyonunu açıklamayı iki gün erteledi. Buna karşın ENAG, her zamanki tarihte açıkladığı araştırma sonuçlarında günlük fiyat değişimlerinden elde ettiği Tüketici Fiyat Endeksi’nin (E-TÜFE) Haziran 2023’te aylık yüzde 8.54 arttığını belirtti. ENAG’a göre enflasyondaki 12 aylık artış oranı yüzde 108.58, 6 aylık artış ise yüzde 50.53 oldu.
